Μισέλ Ουελμπέκ Michel Houellebecq

Πολλοί τον έχουν χαρακτηρίσει απαισιόδοξο, μηδενιστή, φαλλοκράτη, μισαλλόδοξο. Εγώ δεν αισθάνομαι την ανάγκη να τον χαρακτηρίσω με ένα επίθετο, κυρίως διότι θεωρώ μάλλον απίθανο μία λέξη να είναι ικανή να περιγράψει το σύνολο του έργου και των στοιχείων της προσωπικότητας ενός ανθρώπου. Ανήκω, πάντως, στη μερίδα των ανθρώπων που διαβάζουν Μισέλ Ουελμπέκ(Michel Houellebecq στα γαλλικά) και τους αρέσει.
Εντούτοις, αδυνατώ να εκφράσω με λέξεις τους λόγους για τους οποίους μου αρέσει ο Ουελμπέκ. Βέβαια, θα μπορούσα κάλλιστα να αναφέρω ότι μου αρέσει η γλώσσα του, που είναι σύγχρονη και δε διστάζει να εκτραχυνθεί σε ορισμένα σημεία, προκειμένου να αποδώσει ρεαλιστικά την πραγματικότητα των ανθρώπινων σχέσεων και συμπεριφορών. Θα μπορούσα, επίσης, να αναφερθώ και στη χρήση του δικού του ονόματος, Μισέλ, για τον πρωταγωνιστή στα ''Στοιχειώδη Σωματίδια'' και την ''Πλατφόρμα'', που με έκανε να υποψιάζομαι αυτοβιογραφικά στοιχεία στο περιεχόμενο των δύο βιβλίων και, έχοντας υποκύψει πλήρως στην επιθυμία να μάθω για τα απόκρυφα της ζωής ενός ανθρώπου που δε γνωρίζω και δε με γνωρίζει, να αφοσιώνομαι στην ανάγνωση με πάθος και ταχύτητα. Ακόμα, θα μπορούσα να παραδεχθώ πόσο ωραίο ήταν το γεγονός ότι μου επιτρεπόταν να διεισδύσω στα άδυτα της σεξουαλικότητας των χαρακτήρων και να τους δω γυμνούς, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Δε μπορώ, όμως, να περιγράψω το βαθύτερο λόγο που η γραφή του Μισέλ Ουελμπέκ με συναρπάζει. Ίσως που είναι αληθινά ωμός...
Ο μοναδικός λόγος που ξεκίνησα να τον διαβάζω ήταν η διαμάχη του με τις ισλαμιστικές οργανώσεις της Γαλλίας, που τον κατηγορούσαν ότι παρουσίαζε μία φοβερά αρνητική και ψευδή εικόνα του Ισλάμ μέσα από το βιβλίο του '' Η Πλατφόρμα''. Μήπως, όμως, το Ισλάμ δεν είναι μια θρησκεία σχεδόν ταυτόσημη του φανατισμού, που έχει προκαλέσει και προκαλεί ακόμα το θάνατο χιλιάδων ανθρώπων στον πλανήτη; Χωρίς να είμαι ρατσιστής, αλλά ούτε και οπαδός κάποιας άλλης θρησκείας, οφείλω να παραδεχθώ ότι δεν ενοχλήθηκα ιδιαίτερα από τις νύξεις του συγγραφέα σε σχέση με το Ισλάμ, αν εξαιρέσει κανείς το γεγονός ότι η τρομοκρατική επίθεση στο τέλος του βιβλίου γίνεται από μουσουλμάνους. Η επίθεση δε γίνεται, βέβαια, αναίτια, όμως είμαι προκατειλημμένος απέναντι στην απόδοση τρομοκρατικών επιθέσεων σε μουσουλμάνους, διότι συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις ελλοχεύουν πολιτικά, οικονομικά και άλλα συμφέροντα.
Σε κάθε περίπτωση, ο Μισέλ Ουελμπέκ(φωτογραφία) είναι ένας άκρως ιδιαίτερος και προκλητικός συγγραφέας, τον οποίο αξίζει κανείς να διαβάσει ακόμα και μόνο για να γνωρίσει αυτόν τον εκκεντρικό δημιουργό και πιθανότατα να ταχθεί υπέρ ή κατά της γραφής του. Ένα, όμως, είναι σίγουρο: είναι δύσκολο να τον υπερασπιστεί κανείς! Εγώ, πάντως, έκανα φιλότιμη προσπάθεια...

Τα άρθρα που ακολουθούν είναι ειλημμένα από:http://www.in.gr/news

1)Αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη βρίσκεται από την Τρίτη ο διακεκριμένος Γάλλος συγγραφέας Μισέλ Ουελμπέκ, ο οποίος βαρύνεται με την κατηγορία ότι με δηλώσεις του προσέβαλε το Ισλάμ συνέβαλε στην καλλιέργεια της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας.

Όπως μεταδίδει το BBC, μήνυση εναντίον του Γάλλου συγγραφέα κατέθεσαν τέσσερις ισλαμικές οργανώσεις, οι οποίες κατηγορούν τον Ουελμπέκ ότι προέβη σε προσβλητικά σχόλια εναντίον της ισλαμικής θρησκείας στη διάρκεια συνέντευξης που έδωσε για την προώθηση του τελευταίου του βιβλίου με τίτλο Platform.

Στο πλευρό των τεσσάρων οργανώσεων τάσσεται και ο γαλλικός Σύνδεσμος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τονίζοντας ότι το βιβλίο του Ουελμπέκ συμβάλλει στην «ισλαμοφοβία».

Η υπόθεση έχει προκαλέσει ζωηρό ενδιαφέρον, όπως είχε γίνει παλαιότερα και με τους Σατανικούς Στίχους του Σαλμάν Ρουσντί, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το που τοποθετούνται τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης, εάν αυτά υπάρχουν.

Ο Μισέλ Ουελμπέκ, σε συνέντευξη που είχε δώσει πέρυσι στο γαλλικό λογοτεχνικό περιοδικό Lire, είχε χαρακτηρίσει τον ισλαμισμό «την πιο ανόητη θρησκεία». Ο συγγραφέας είχε πει χαρακτηριστικά: «Όταν διαβάζεις το Κοράνι, εξουθενώνεσαι. Η Βίβλος είναι τουλάχιστον ωραία γραμμένη, γιατί οι εβραίοι έχουν και κάποιο λογοτεχνικό ταλέντο».

Η δίκη άρχισε την Τρίτη το πρωί στο Παρίσι και λίγη ώρα μετά την έναρξή της ο δικαστής διέταξε την απομάκρυνση ομάδας ακροαριστερών, οι οποίοι γδύθηκαν μέσα στην αίθουσα για να αποκαλύψουν μπλουζάκια με το σύνθημα «ελευθερία του έκφρασης, ελευθερία του λόγου».

Την υπόθεση από την πλευρά των ισλαμικών οργανώσεων έχει αναλάβει γνωστός δικηγόρος στη Γαλλία, ο οποίος στο παρελθόν είχε αναλάβει και την υπόθεση του Μορίς Παπόν, πρώην συνεργάτη των ναζί.

Ο συνήγορος του Ουελμπέκ υποστήριξε στο δικαστήριο ότι με την υπόθεση αυτή επανεμφανίζεται η έννοια της βλασφημίας, παρά το γεγονός ότι η Γαλλία είναι ένα κοσμικό κράτος και δεν έχει τέτοιους νόμους.

Εάν χάσει τη δίκη, ο Ουελμπέκ είτε θα εκτίσει κάθειρξη ενός έτους, είτε θα πληρώσει πρόστιμο ύψους 52.000 ευρώ.
2)Δικαστήριο του Παρισιού έκρινε την Τρίτη αθώο το διάσημο Γάλλο συγγραφέα Μισέλ Ουελμπέκ, ο οποίος αντιμετώπιζε την κατηγορία της υποκίνησης φυλετικού μίσους, επειδή είχε αποκαλέσει το Ισλάμ «την πιό ανόητη θρησκεία» και το Κοράνι «καταθλιπτικό ανάγνωσμα».

Τη μήνυση εναντίον του Ουελμπέκ είχαν υποβάλει πέντε μουσουλμανικές οργανώσεις, ανάμεσά τους ο Παγκόσμιος Ισλαμικός Σύνδεσμος με έδρα τη Μέκκα, καθώς και το Τζαμί του Παρισιού και αυτό της Λιόν. Οι οργανώσεις κατηγορούσαν τον Γάλλο συγγραφέα ότι προσέβαλε το Ισλάμ σε συνέντευξή του στο λογοτεχνικό περιοδικό Lire, εναντίον του οποίου έχει επίσης υποβληθεί μήνυση.
Ο 45χρονος Ουελμπέκ, που ζεί στην Ιρλανδία, είχε υπερασπιστεί τον εαυτό του τον περασμένο μήνα επισημαίνοντας πως το να επικρίνει μια θρησκεία δεν σημαίνει πως προσβάλλει τους οπαδούς της. Επίσης, είχε τονίσει πως και οι τρείς μονοθεϊστικές θρησκείες -Χριστιανισμός, Ιουδαϊσμός και Ισλαμισμός- βασίζονται σε γραφές που είναι «κείμενα μίσους».

Η συνέντευξη που ακολουθεί είναι ειλημμένη από:http://www.tovima.gr
Λίγο προτού έλθει στην Αθήνα, ο Μισέλ Ουελμπέκ μιλάει για τη γραφή, τη γλώσσα, τον Σαρκοζί, την Ιρλανδία, την πολιτική, τις εμμονές των άλλων γι'' αυτόν. Σχεδόν μονολεκτικές απαντήσεις ενός πάρα πολύ δύσκολου ανθρώπου
«Εξακολουθώ να τους εκνευρίζω»
συνέντευξη
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ | Κυριακή 21 Οκτωβρίου 2007

Εντόπισα τον Μισέλ Ουελμπέκ στη Γερμανία και η συνέντευξη που ακολουθεί έγινε τηλεφωνικά. Ο Μισέλ Ουελμπέκ επεξεργάζεται αυτόν τον καιρό στη Γερμανία την πρώτη του ταινία, που δεν είναι άλλη από τη «Δυνατότητα ενός νησιού», δηλαδή το δικό του μυθιστόρημα. Τα γυρίσματα της ταινίας ολοκληρώθηκαν τον περασμένο Ιούνιο, κάπου κοντά στη Σεβίλλη, σε ένα εγκαταλειμμένο ορυχείο σιδήρου, που μοιάζει να είναι το τοπίο του τέλους του κόσμου. Εξακολουθεί να είναι το κακό παιδί της γαλλικής λογοτεχνίας αλλά ταυτόχρονα ο σύγχρονος γάλλος συγγραφέας που απασχολεί όλο και περισσότερο μελετητές και πανεπιστημιακούς. Τον έχουν πει μηδενιστή, λογοτεχνικό απόστολο του σεξουαλικού καπιταλισμού και άλλα. Στα ελληνικά, όλα του τα βιβλία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις της Εστίας. Την Πέμπτη 25 Οκτωβρίου ο Μισέλ Ουελμπέκ θα συναντήσει το αθηναϊκό κοινό στο Μέγαρο Μουσικής, στις 7 μ.μ., σε εκδήλωση του Megaron Plus.

- Κύριε Ουελμπέκ, ως έλληνας αναγνώστης αισθάνομαι ότι είστε κάτι σαν ήρωας της γαλλικής λογοτεχνίας, γιατί την επανεισαγάγατε στην παγκόσμια λογοτεχνική σκηνή. Σεις αισθάνεστε ήρωας;

«Πραγματικά μου είναι δύσκολο να απαντήσω. Είναι θέμα γούστου. Και έπειτα, δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε όλες τις χώρες σαν μπλοκ».

- Είστε αναγνώστης της σύγχρονης γαλλικής λογοτεχνίας;

«Διαβάζω λίγα βιβλία, γιατί συνηθίζω να επιστρέφω σ' ένα βιβλίο που μου αρέσει πολλές φορές. Εχει τύχει να διαβάσω δέκα φορές το ίδιο βιβλίο. Επομένως δεν μπορείτε να με θεωρήσετε πολύ καλλιεργημένο, από τη στιγμή που δεν διαβάζω πολλά βιβλία. Από την άποψη αυτή, η κουλτούρα μου είναι περιορισμένη. Διαβάζω βέβαια κάθε μέρα, αλλά όταν ένα βιβλίο μού αρέσει, μου είναι δύσκολο να βγω απ' αυτό».

- Πείτε μου ένα τέτοιο βιβλίο;

«Προτιμώ να μιλάω για συγγραφείς παρά για βιβλία, πλην κάποιων εξαιρετικών περιπτώσεων. Η τελευταία μου ανακάλυψη είναι ένας συγγραφέας που δεν ξέρω αν τον γνωρίζετε στην Ελλάδα, ο Μπορίς Ακούνιν, σύγχρονος Γεωργιανός που γράφει στα ρωσικά. Ασχολούμαι μαζί του έναν χρόνο τώρα».

- Διαβάζετε κλασικούς;

«Ναι, αλλά όχι με την έννοια των παλιών συγγραφέων. Για μένα κλασικός είναι ο Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ, ένας συγγραφέας σχετικά πρόσφατος, πέθανε το 1995...».

- Αναφέρετε έναν συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας...

«Οχι, όχι, δεν μπορούμε να τον ταξινομήσουμε έτσι. Ο Μανσέτ είναι πολύ περισσότερα πράγματα. Μολονότι έχει γράψει λίγα και σύντομα βιβλία, δημιουργεί μιαν ατμόσφαιρα, ένα συγγραφικό σύμπαν το οποίο μου αρέσει».

- Διαβάσατε το μυθιστόρημα του Τζόναθαν Λίτελ «Les bienveillantes»;

«Οχι».

- Τι επηρεάζει τη διάθεσή σας απέναντι σε έναν συγγραφέα;

«Θα έλεγα περισσότερο η τύχη».

- Διαβάζετε τον Τύπο;

«Οχι, παρά μόνο όταν παίρνω το αεροπλάνο. Και επειδή κάνω πολλά αεροπορικά ταξίδια αναγκαστικά διαβάζω Τύπο, ιδιαίτερα περιοδικά, που είναι πιο πρακτικά».

- Και πώς πληροφορείστε τι συμβαίνει στον κόσμο;

«Συνειδητοποιώ ότι η πληροφόρησή μου δεν είναι και τόσο πλούσια. Οταν είμαι στο σπίτι μου ή κάπου μόνιμα εγκατεστημένος χρησιμοποιώ το Internet. Τελευταία μετακινούμαι πολύ και μου είναι δύσκολο να χρησιμοποιώ το Internet, γιατί πρέπει να ψάχνω για εταιρείες, να γίνομαι συνδρομητής κτλ. Γι' αυτό δεν με βρήκατε στο μέιλ μου».

- Πού είναι η μόνιμη κατοικία σας;

«Η αλήθεια είναι ότι εδώ και πάρα πολύ καιρό δεν έχω επιστρέψει στην κατοικία μου στη Γαλλία. Κάποια στιγμή εγκατέλειψα τη Γαλλία, για την Ιρλανδία. Εφυγα από τη Γαλλία, πρώτον, για φορολογικούς λόγους και, δεύτερον, για να είμαι σε ένα αγγλόφωνο περιβάλλον. Σήμερα, αν δεν ξέρεις αγγλικά, δεν μπορείς να δώσεις συνέντευξη σχεδόν σε καμία χώρα. Βλέπετε, τα γαλλικά φθίνουν. Και καθώς δεν είμαι ιδιαίτερα ταλαντούχος στις γλώσσες, αν δεν μιλούσα καθημερινά αγγλικά θα τα ξέχναγα. Μένω κοντά στο Δουβλίνο. Η Ιρλανδία έχει αλλάξει, έχει γίνει πλούσια χώρα και τα ήθη της μεταβάλλονται. Ας πούμε, τώρα πίνουν περισσότερο κρασί απ' ό,τι έπιναν παλιότερα».

- Πώς γράφετε; Πώς είναι το εργαστήριο της γραφής σας;

«Γράφω στον υπολογιστή, αλλά έχω απόλυτη ανάγκη από τον εκτυπωτή για τη δουλειά μου. Ο,τι γράφω πρέπει να το τυπώσω και να το διορθώσω στο χαρτί. Δεν μπορώ να κάνω διορθώσεις απευθείας στην οθόνη. Κατά τα άλλα, ο χώρος εργασίας μου είναι πολύ στοιχειώδης. Αυτό που θέλω να γράψω είναι μέσα στο μυαλό μου. Χρησιμοποιώ βεβαίως και σημειώσεις, που περιλαμβάνουν κυρίως φράσεις, θα έλεγα σπαράγματα φράσεων, κομμάτια. Τέτοιες φράσεις μπορώ να τις σημειώσω παντού, όπου κι αν βρίσκομαι. Οταν γράφω όμως ένα μυθιστόρημα έχω ανάγκη από έναν χώρο, ένα δωμάτιο όπου θα είμαι μόνος μου, μπορεί να είναι και δωμάτιο ξενοδοχείου. Δεν μπορώ όμως να δουλέψω σε δημόσιους χώρους, σε καφενεία... Οταν γράφω, δουλεύω τέσσερις-πέντε ώρες καθημερινά».

- Αυτή την εποχή γράφετε ένα καινούργιο μυθιστόρημα;

«Οχι, γιατί μόλις τελείωσα την πρώτη μου ταινία ως σκηνοθέτης. Γι' αυτό με βρίσκετε τώρα στη Γερμανία. Δουλεύω πάνω στο φιλμ που γύρισα. Ηταν κι αυτό μια εμπειρία. Σε σχέση με την εμπειρία του συγγραφέα, η σκηνοθεσία απαιτεί περισσότερη ευελιξία απέναντι στα πράγματα».

- Στη Γαλλία εξακολουθούν να σας θεωρούν «κακό παιδί» ή είστε πια μέσα στο λογοτεχνικό establishment;

«Οχι, με θεωρούν κακό παιδί και εξακολουθώ να τους εκνευρίζω. Εξακολουθώ να εκνευρίζω σχεδόν το σύνολο του λογοτεχνικού κόσμου».

- Τους εκνευρίζετε ή σας ζηλεύουν λόγω της επιτυχίας σας, λόγω των χρημάτων που πήρατε για να μεταγραφείτε σε άλλον εκδοτικό οίκο, της δημοσιότητας που έχετε κλπ.;

«Νομίζω ότι τους ενοχλεί περισσότερο η επιτυχία μου. Αλλωστε το χρήμα από μόνο του δεν λέει και πολλά πράγματα».

- Σας κατηγορούν όμως για μηδενισμό, για σεξουαλική διαστροφή. Πώς εξηγείτε το ότι είστε στόχος;

«Δεν ξέρω, ίσως να μην έχουν με τι άλλο να ασχοληθούν και να είμαι ένα εύκολο θέμα».

- Είστε όμως και στόχος της μουσουλμανικής κοινότητας για δηλώσεις που έχετε κάνει εναντίον τους.

«Νομίζω ότι έχει ξεχαστεί αυτή η ιστορία. Αλλωστε αυτό που είχα πει δεν ήταν αποτέλεσμα μιας εμμονής μου ή κάτι πιο βαθύτερου. Ηταν μια γνώμη, μια άποψη της στιγμής για μια συγκεκριμένη κατάσταση».

- Σας ενδιαφέρει η πολιτική;

«Οχι».

- Αισθάνεστε καλά ή άσχημα με τον Σαρκοζί;

«Ούτε κρύο ούτε ζέστη. Πολύ περισσότερο που δεν κατοικώ στη Γαλλία».

- Είστε λοιπόν «κακό παιδί» και ταυτόχρονα «ακαδημαϊκός ήρωας», αφού το έργο σας αλλά και η προσωπικότητά σας είναι αντικείμενο πολλών επιστημονικών συνεδρίων.

«Υπάρχουν στιγμές που εκπλήσσομαι κι εγώ με πράγματα που λέγονται για μένα στα συνέδρια. Εντάσσονται βέβαια όλα αυτά μέσα σε μια ακαδημαϊκή λειτουργία, που δεν παύει όμως να αφορά και την κοινωνία. Δεν πηγαίνω σε όλα τα συνέδρια που γίνονται για μένα. Πρόσφατα πήρα μέρος σε ένα συνέδριο στο Εδιμβούργο. Δεν μίλησα. Ακουσα τι λέγαν οι άλλοι για μένα».

- Τι έλεγαν;

«Δεν μπορώ να συνοψίσω ένα συνέδριο που κράτησε τρεις μέρες. Αλλά εκείνο που μπορώ να πω είναι ότι άκουσα ενδιαφέροντα πράγματα για τη δουλειά μου. Νομίζω ότι ο ακαδημαϊκός κόσμος ενδιαφέρεται για τη γλώσσα μου - εννοώ πώς χρησιμοποιώ τη γαλλική γλώσσα στα μυθιστορήματά μου - αλλά και για τις ιδέες μου».

- Τα μυθιστορήματά σας θα μπορούσαν να είχαν γραφεί, ως ιστορίες, σε μιαν άλλη γλώσσα;

«Ναι, αλλά δεν θα ήμουν εγώ εκείνος που θα τα έγραφε σε άλλη γλώσσα. Μπορούμε εύκολα να αλλάξουμε ζωή, χώρα, πόλη κλπ., αλλά δύσκολα να αλλάξουμε τη γλώσσα μέσα στο σύμπαν της οποίας σκεφτόμαστε. Αναγνωρίζω τον εαυτό μου περισσότερο στη γλώσσα μου παρά στη χώρα μου».

- Προτού γίνεται γνωστός συγγραφέας δουλεύατε ως υπάλληλος της γαλλικής Βουλής.

«Εξακολουθώ να είμαι. Δεν έχω παραιτηθεί. Είμαι βέβαια σε διαθεσιμότητα εδώ και πολύ καιρό και σκοπεύω να παραιτηθώ στο τέλος του χρόνου».

- Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι αυτή τη στιγμή είστε κατά το ήμισυ αναρχικός και κατά το ήμισυ δημόσιος υπάλληλος;

«Γιατί το λέτε, δεν ήμουν ποτέ αναρχικός».

- Το λέω με την έννοια του περιπλανωμένου.

«Δεν είμαι εκ φύσεως περιπλανώμενος. Οι περιστάσεις με έχουν κάνει».

ΠΗΓΗ: Λευχείμων και περίτεχνος