6Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (28-31 ΜΑΙΟΥ)

Και το αναγνωστικό κοινό θέλει τον Γερμανό του...

Η φετινή 6η ΔΕΒΘ τιμά τη Γερμανία και προσκαλεί 48 εκδοτικούς οίκους

Της Ολγας Σελλα

Είναι μια μεγάλη έκθεση βιβλίου με μικρή ιστορία. Μόλις έξι χρόνων. Η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης έχει καταφέρει τα τελευταία έξι χρόνια να γίνει το επίκεντρο του εκδοτικού χώρου, εκεί στα τέλη Μαΐου, αλλά ταυτοχρόνως να είναι και η γέφυρα ανάμεσα στην ελληνική και την παγκόσμια αγορά βιβλίου, μέσω του θεσμού της τιμώμενης χώρας. Και δεν πρόκειται απλώς για μία ακόμη παράταξη των βιβλίων κάθε εκδότη. Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, που κυρίως σηκώνει το βάρος της διοργάνωσης (μαζί με τη HELEXPO και την ΠΟΕΒ) κατάφερε να εμπνεύσει ένα νέο στυλ στις εκθέσεις βιβλίου, συνδυάζοντας την αισθητική, την ψυχαγωγία, τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, τη συζήτηση, την ανάγνωση, τη συναναστροφή.

Η φετινή 6η ΔΕΒΘ θα πραγματοποιηθεί στις εγκαταστάσεις της HELEXPO στη Θεσσαλονίκη από 28 - 31 Μαΐου. Τιμώμενη χώρα θα είναι φέτος η Γερμανία. Ο θεσμός της τιμώμενης χώρας εγκαινιάστηκε από πέρυσι με τη Γαλλία και θ’ ακολουθήσουν το 2010 η Κίνα, το 2011 η Ιταλία και το 2012 η Σερβία. Η δεύτερη καινοτομία της ΔΕΒΘ είναι ο θεσμός των θεματικών εκθέσεων, αφιερωμένος σε βιβλία μιας συγκεκριμένης θεματικής κατηγορίας. Η 6η ΔΕΒΘ θα τιμήσει φέτος το ιστορικό βιβλίο και μέχρι τώρα είχαμε την ευκαιρία να δούμε συγκεντρωμένες εκδόσεις με θέμα: «Βιβλία Τέχνης», «Κρασί και άλλοι γευστικοί προορισμοί», «Ταξίδι», «Πολιτικό βιβλίο». Φέτος, η θεματική έκθεση θα καλύπτει όλες τις περιόδους της ελληνικής ιστορίας, ενώ η ενότητα «Βαλκανικοί Πόλεμοι» θα συνεπικουρείται από σπάνιο εικαστικό υλικό που προσέφερε το ΕΛΙΑ από τις συλλογές του, καθώς και με παλιές εκδόσεις, σπάνια χειρόγραφα κ.λπ. Η Frankfurt Book Fair έχει προσκαλέσει 48 γερμανικούς εκδοτικούς οίκους που θα στεγαστούν στο περίπτερο της τιμώμενης χώρας, ενώ φέτος πραγματική «εισβολή» θα κάνουν νεότεροι και παλαιότεροι Γερμανοί συγγραφείς. Δέκα τον αριθμό. Οι Klaus Modick, Hegen Fleischer, Περικλής Μονιούδης, Veit Hinichen, Martin Walser, Ingo Schulze, Daniel Kehlmann, Julia Franck, Sibylle Berg και τη βραβευμένη εικονογράφο Antje von Stemm. Συγγραφείς κάθε ηλικίας που θα μεταφέρουν στην Ελλάδα τη γεύση και το χρώμα του γερμανικού εκδοτικού τοπίου, θα συνομιλήσουν με το κοινό, αλλά και με τους περίπου 60 Ελληνες συναδέλφους τους οι οποίοι θα βρεθούν τις μέρες της ΔΕΒΘ στη Θεσσαλονίκη.

Εκδηλώσεις

Η ΔΕΒΘ δίνει έμφαση στον προβληματισμό, την επικαιρότητα, την ανταλλαγή απόψεων, τη ζύμωση. Ετσι, στις πολλές εκδηλώσεις που θα φιλοξενηθούν θα συζητηθούν θέματα για την ιστορία, την ιστοριογραφία, το ιστορικό βιβλίο, τα ιστορικά περιοδικά, το Βυζάντιο, τον αρχαίο ελληνικό κόσμο, την πτώση του Τείχους, τον Ναζισμό, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την αναζήτηση της ταυτότητας και τους πολέμους της μνήμης που ακολούθησαν, αλλά και τις ευρωεκλογές που έρχονται.

Το γερμανικό βιβλίο στο «μικροσκόπιο»

Η «Κ» προδημοσιεύει μερικά από τα στοιχεία που συγκέντρωσε το ΕΚΕΒΙ στο αφιέρωμα για το γερμανικό βιβλίο, το οποίο θα κυκλοφορήσει στην διάρκεια της ΔΕΒΘ. Στοιχεία για τη σχέση της γερμανικής κοινωνίας με το βιβλίο, για την αναγνωσιμότητα, την παραγωγή τίτλων, τον τζίρο των βιβλιοπωλείων.

– Οι Γερμανοί, κατά σειρά προτίμησης, ακούν μουσική (41,5%), βλέπουν τηλεόραση (41,1%), διαβάζουν καθημερινές εφημερίδες (31,2%), τρώνε καλό φαγητό (27,1%), συμμετέχουν με φίλους σε πάρτι και γιορτές (23,6%), οδηγούν το αυτοκίνητό τους (21,9%) και διαβάζουν βιβλία (20,7).

– Οι τίτλοι που εκδόθηκαν το 2007 είναι 96.479 (+1,9% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά) και από αυτούς οι 86.000 είναι νέοι.

– Οι πωλήσεις βιβλίων μέσω Internet αυξάνονται. Το 2007 ο τζίρος των βιβλίων που πουλήθηκαν διαδικτυακά έφτασε το 853 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 21% σε σχέση με τις αντίστοιχες πωλήσεις του 2006.

– Το 2007 αγοράστηκαν βιβλία από 35,3 εκατ. καταναλωτές, 500.000 λιγότερους από την προηγούμενη χρονιά. Δέκα χρόνια πριν, το 1997, ο αριθμός ανερχόταν σε 41,3 εκατ. αγοραστές.

– Το 2007 ο μέσος όρος δαπάνης για βιβλία ήταν 108,50 ευρώ, έναντι 104 ευρώ την προηγούμενη χρονιά.

– Ο μέσος όρος τιμής του βιβλίου το 2007 ήταν 9,98 ευρώ, δύο ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το 2006.

– Τα βιβλία με σκληρό εξώφυλλο σημείωσαν πτώση στο καταναλωτικό ενδιαφέρον και πτώση του τζίρου κάτω από το 40%. Αντίθετα, οι πωλήσεις των βιβλίων τσέπης, κυρίως στη λογοτεχνία, αυξήθηκαν κατά 53,6%, έναντι 52,8% την προηγούμενη χρονιά.

– Η λογοτεχνία παραμένει η μεγάλη αγαπημένη του βιβλιόφιλου γερμανικού κοινού. Αν και τα έτη 2005 και 2007 σημείωσε άνοδο, το 2007 σημείωσε κάμψη στο 30,39%, έναντι 32,3%. Συνεχίζει όμως να αποτελεί το 1/3 του συνολικού τζίρου των βιβλίων σε όλες τις κατηγορίες.

– Το παιδικό βιβλίο σημείωσε άνοδο και από το 13% του συνολικού τζίρου το 2006, ανέβηκε στο 15,4% το 2007.

– Τα βιβλία θεωρητικών επιστημών, τεχνών και μουσικής γνώρισαν εγάλη υποχώρηση το 2007, κατέχοντας το 4,915 του συνολικού τζίρου έναντι 8,9% το 2006.

– Οι μεταφράσεις των γερμανικών βιβλίων σε άλλες γλώσσες αυξάνονται. Το 2007 πουλήθηκαν δικαιώματα για 9.225 τίτλους, δηλαδή 4,5% περισσότερους απ’ όσους δόθηκαν το 2006 (8.828).

– Η Ενωση Εκδοτών στη Γερμανία δεν λειτουργεί μόνο ως επαγγελματικό συνδικάτο, αλλά και ως μορφωτικό ίδρυμα. Εχει περίπου 6.000 μέλη: εκδότες, βιβλιοπώλες, χονδρέμπορους, μεσάζοντες, αντιπροσώπους και παλαιοβιβλιοπώλες. Η Ενωση ιδρύθηκε το 1825 στη Λειψία και σήμερα έχει έδρα τη Φρανκφούρτη.

«Χρειάζεται ν’ ανοίξουμε παράθυρα στον κόσμο»

Η Κατρίν Βελισσάρη είναι από το 2004 διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου. Και είναι ο άνθρωπος που ανέλαβε μια έκθεση που δεν έχαιρε καμία υπόληψη στον κόσμο του βιβλίου και πάρα πολύ γρήγορα την έκανε μια μεγάλη διεθνή έκθεση βιβλίου.

«Περάσαμε σε μια νέα γενιά εκθέσεων, με την έννοια της μεγάλης έκθεσης, και είχαμε ανάγκη από κάτι τέτοιο. Ολες οι χώρες έχουν μια μεγάλη έκθεση βιβλίου. Στις μεγάλες εκθέσεις και το κοινό και οι επαγγελματίες μπορούν να δουν όλη τη βιβλιοπαραγωγή, όχι μόνο τους πρόσφατους τίτλους. Οι εκδότες μου λένε ότι έχουμε ανάγκη τη συναναστροφή με τους επαγγελματίες του βιβλίου, ειδικά τους βιβλιοπώλες. Οι εκδότες επιδιώκουν να έρθουν στη ΔΕΒΘ οι βιβλιοπώλες για να αποκτήσουν οι ίδιοι μια εικόνα της βιβλιοπαραγωγής. Το δεύτερο που μας έλειπε ήταν το μεγάλο πολιτιστικό γεγονός για το βιβλίο. Στη Θεσσαλονίκη εκτός από την έκθεση της βιβλιοπαραγωγής, έχουμε συζητήσεις για σύγχρονα θέματα, συναντήσεις με συγγραφείς, πολιτιστικές εκδηλώσεις. Και φυσικά έχουμε και τις θεματικές εκθέσεις, όπου μπορούμε να έχουμε μια πλήρη εικόνα της βιβλιοπαραγωγής σε μια θεματική κατηγορία. Είναι αυτά που κάνουν τη διαφορά της Θεσσαλονίκης με τις άλλες εκθέσεις, τις οποίες ασφαλώς χρειαζόμαστε», λέει στην «Κ» η Κατρίν Βελισσάρη.

Ο νέος θεσμός

Οσο για τον θεσμό της τιμώμενης χώρας, «βοήθησε πολύ, όλους, γιατί δεν είμαστε μόνοι μας στον κόσμο. Χρειάζεται ν’ ανοίξουμε παράθυρα προς τον έξω κόσμο. Να γνωρίσουμε τους πιο σημαντικούς συγγραφείς και εκδότες. Εχουμε μια συνολική εικόνα της βιβλιοπαραγωγής της χώρας που κάθε φορά είναι τιμώμενη. Πώς είναι οργανωμένη η βιβλιαγορά τους, πώς αποτυπώνεται η αναγνωσιμότητα στην κοινωνία, πώς δουλεύουν οι βιβλιοπώλες και οι βιβλιοθήκες, ποια η σχέση του κοινού με το internet;».

Το υλικό που χρησιμοποιείται κάθε χρόνο στις θεματικές εκθέσεις στη Θεσσαλονίκη, ανεβαίνει στο site του ΕΚΕΒΙ ώστε να είναι προσβάσιμο και διαθέσιμο σε όσους ενδιαφέρονται, και γίνεται έτσι μέρος της πολιτικής βιβλίου. Η Κατρίν Βελισσάρη πιστεύει ότι οι Ελληνες εκδότες πολύ γρήγορα μπήκαν στο πνεύμα των μεγάλων εκθέσεων, έδωσαν βάρος στην αισθητική των περιπτέρων τους, στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων, στην παρουσία τους γενικότερα. «Οι Ελληνες εκδότες ξέρουν τι περιμένει το κοινό. Προσαρμόστηκαν πάρα πολύ γρήγορα». Οσο για τις αντιρρήσεις που έχουν ακουστεί για τον τόπο φιλοξενίας της έκθεσης «είναι θέμα του υπουργείου και των εκδοτών», λέει η κ. Βελισσάρη. «Κυκλοφορεί πολύ έντονα η ιδέα να γίνεται μια χρονιά στην Αθήνα και μια χρονιά στη Θεσσαλονίκη. Υπάρχει αυτή η σκέψη και γνωρίζω ότι οι εκδότες το σκέφτονται πολύ σοβαρά».

Οσο για το οικονομικό βάρος της έκθεσης, μέχρι τώρα το ΕΚΕΒΙ χρησιμοποιούσε χρήματα από τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Φέτος άργησε πολύ να τακτοποιηθεί το οικονομικό σκέλος της ΔΕΒΘ. Μόλις δέκα μέρες πριν, το υπουργείο Πολιτισμού κατάφερε να αντλήσει από το προηγούμενο ΚΠΣ περίπου 1 εκατ. ευρώ έτσι ώστε να μπορεί απρόσκοπτα το ΕΚΕΒΙ να πραγματοποιήσει τις υποχρεώσεις του στην Εκθεση της Θεσσαλονίκης.

ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ