ΜΑΡΛΕΝ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ "Το Αιώνιο Τώρα"

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία στις 23 του Οκτώβρη, η παρουσίαση του βιβλίου της Μάρλεν Διονυσίου «Το Αιώνιο Τώρα». Παραθέτω πιο κάτω την προλόγηση του Πρέσβη Γιώργου Γεωργή:

Η Μάρλεν Διονυσίου είναι μια μεγάλη υπόσχεση για τη σύγχρονη κυπριακή λογοτεχνία. Ύστερα από δοκιμαστικές αναζητήσεις στο χώρο της ποίησης πέρασε στο παιδικό βιβλίο για να εμφανισθεί με «το αιώνιο τώρα» ως πεζογράφος με δυνατό αφηγηματικό ταλέντο. Το πρώτο της μυθιστόρημα εντυπωσιάζει με το στέρεο μύθο, τις αφηγηματικές τεχνικές και την δομή του. Η πολυεπίπεδη αφήγηση στο χώρο και στο χρόνο, οι εναλλαγές των προσώπων που κυριαρχούν στα δρώμενα, οι μικρές ιστορίες που συνθέτουν την ευρύτερη δράση κάνουν το μυθιστόρημα γοητευτικό στην ανάγνωση.

Η Αργυρώ και η Αγγελική, το αφηγηματικό δίδυμο, δεν είναι γιαγιά και εγγονή μόνο που εμπλέκονται στο διαδοχικό χρόνο. Είναι η έκφραση δύο διαφορετικών εποχών της κυπριακής κοινωνίας. Η ιστορία της οικογένειάς τους είναι η αποτύπωση της μετάβασης από την αγροτική στην αστική κοινωνία. Η συγγραφέας μέσα από τη σκιαγράφηση των χαρακτήρων διαγράφει την περιρρέουσα ατμόσφαιρα στην κυπριακή ύπαιθρο στη δεκαετία του ’50 και επιχειρεί να καταγράψει την αρχαϊκή αυστηρή ηθική που οδηγούσε σε συμπεριφορές δυσερμήνευτες σήμερα. Κεντρική μορφή η Αργυρώ που στα 16 δέθηκε με τα δεσμά του γάμου μ’ ένα αυστηρό και αυταρχικό σύζυγο. Η τραγική ζωή της κορυφώθηκε με το δράμα της κόρης της, της πανέμορφης Αθηνάς. Το ζευγάρι της Αργυρώς και του Παναγιώτη, η επιβίωση, οι συμβιβασμοί και η επιβίωση τους είναι ένα τυπικό ζευγάρι της κυπριακής υπαίθρου που μαστιζόταν από δεισιδαιμονίες και προκαταλήψεις, ενώ βρίσκονταν πάντα από τον άμεσο ή έμμεσο έλεγχο του τοκογλύφου ή του τσιφλικά της περιοχής. Διάδοχο ζευγάρι, γενεαλογικά και αφηγηματικά, η Αγγελική και ο Πέτρος. Μέσα από μια εκδρομή τους, μια επίσκεψη στο πατρικό της Αγγελικής αναβιώνουν μνήμες και μαρτυρίες για την οικογένειά της. Παρόλο που σε έκταση η ιστορία της Αθηνάς και του Χριστόφορου κρατά μικρό μέρος της αφήγησης εντούτοις αποτελεί τον άξονα γύρω από τον οποίο περιστρέφεται όλη η εξιστόρηση. Μια σειρά γυναίκες η γιαγιά, η Αργυρώ, η Αθηνά, η Αγγελική, κινούνται μέσα στο χρόνο, από το χθες στο σήμερα, με υπερβάσεις που καταλήγουν στο συμπέρασμα πως κάθε μας στιγμή αποτελεί ένα αιώνιο τώρα.

Η αφήγηση κινείται σε γρήγορους ρυθμούς σεναρίου. Οι εξελίξεις συχνά απρόσμενες κρατούν αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Οι χρονικές μεταπτώσεις από την μια στην άλλη εποχή αλλά και οι διαδοχικές αφηγήσεις, από την Αργυρώ στην Αγγελική, σε κρατούν σε συνεχή εγρήγορση. Η γραφή συχνά ελλειπτική, επικεντρωμένη πάντα σε μια κεντρική αφήγηση διανθισμένη συχνά με στίχους ή ημιστίχια που αποτυπώνουν καθοριστικές σκέψεις, έντονα συναισθήματα ή καίριες διαπιστώσεις. Οι διάλογοι ζωντανεύουν το κείμενο έτσι που η αφήγηση περνά από τα μάτια του αναγνώστη ως κινηματογραφική ταινία.

Πρόκειται για ένα βιβλίο συναρπαστικό που σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή. Δύσκολα το αφήνεις από τα χέρια σου. Διαβιβάζεται μονορούφι. Μικρή αδυναμία, για τους νεότερους ή για τους ελλαδίτες αναγνώστες, κάποιες κυπριακές λέξεις, που η συγγραφέας συχνά σημειώνει σε παρένθεση τη σημασία τους. Θα έφτανε ίσως ένα γλωσσάρι στο τέλος του βιβλίου.

Άρχισα με τη διαπίστωση ότι η συγγραφέας αποτελεί μια υπόσχεση για την κυπριακή λογοτεχνία. Διαβάζοντας το βιβλίο πιστεύω ότι θα συμφωνήσετε πλήρως μαζί μου. Με το τέλος της ανάγνωσης γεννάται η προσδοκία να έχουμε ένα ακόμη βιβλίο της. Εύχομαι «το αιώνιο τώρα» να είναι καλοτάξιδο και να σημειώσει κυκλοφοριακή επιτυχία.

Γιώργος Γεωργής

Καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου

Πρέσβης της Κύπρου στην Ελλάδα

Εύχομαι κι εγώ με τη σειρά μου κάθε επιτυχία στο βιβλίο αυτό της Μάρλεν Διονυσίου αλλά και σ’ αυτά που θ’ ακολουθήσουν.

Νικόλας